พระวินัยปิฎก

หรือเรียกสั้นๆ ว่า พระวินัย เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับศีลหรือสิกขาบท (บทบัญญัติ) ตลอดจนพิธีกรรมและธรรมเนียมของสงฆ์ อันเป็นกฎระเบียบที่พระภิกษุสงฆ์และพระภิกษุณีสงฆ์จะต้องปฏิบัติ รวมถึงพุทธประวัติบางตอนและประวัติการทำสังคายนา มีทั้งสิ้น ๒๑,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ แบ่งออกเป็น ๕ คัมภีร์ เรียกโดยย่อว่า อา. ปา. มะ. จุ. ปะ. (หัวใจพระวินัย) ได้แก่

๑. คัมภีร์อาทิกัมมิกะ ว่าด้วยอาบัติปาราชิก สังฆาทิเสส อนิยต และต้น บัญญัติในสิกขาบทต่างๆ
๒. คัมภีร์ปาจิตตีย์ ว่าด้วยอาบัติปาจิตตีย์ ซึ่งเป็นอาบัติอย่างเบา
๓. คัมภีร์มหาวรรค ว่าด้วยพุทธประวัติตอนปฐมโพธิกาล และพิธีกรรมทางพระวินัย
๔. คัมภีร์จุลวรรค ว่าด้วยพิธีกรรมทางพระวินัยต่อจากมหาวรรค ตลอดจนความเป็นมาของภิกษุณี และประวัติการทำสังคายนา
๕. คัมภีร์ปริวาร ว่าด้วยข้อเบ็ดเตล็ดทางพระวินัย

มหาวิภังค์ ว่าด้วยข้อห้ามหรือวินัยที่เป็นหลักใหญ่ๆ ของภิกษุ
🔅  เล่มที่ ๑ ชื่อมหาวิภังค์
🔅  เล่มที่ ๒ ชื่อมหาวิภังค์
ภิกขุนีวิภังค์ ว่าด้วยข้อห้ามหรือวินัยของภิกษุณี
🔅  เล่มที่ ๓ ชื่อภิกขุนีวิภังค์
มหาวรรค ว่าด้วยพุทธประวัติตอนแรกและพิธีกรรมทางพระวินัย
🔅  เล่มที่ ๔ ชื่อมหาวรรค
🔅  เล่มที่ ๕ ชื่อมหาวรรค
จุลลวรรค ว่าด้วยพิธีกรรมทางพระวินัย ความเป็นมาของภิกษุนีและประวัติการทำสังคายนา
🔅  เล่มที่ ๖ ชื่อจุลวรรค
🔅  เล่มที่ ๗ ชื่อจุลวรรค
บริวาร ว่าด้วยข้อเบ็ดเตล็ดทางพระวินัย
🔅  เล่มที่ ๘ ชื่อปริวาร

ข้าพเจ้า สมเด็จพระวันรัตน์ ขอวโรกาสแต่ง อธิศีลสิกขาปาฏิโมกขสังวรศีล ไว้ พอให้ภิกษุที่บวชเข้ามาแล้วได้อ่านให้เข้าใจ ได้รู้ปฏิบัติ ระวังให้พ้นโทษ มิได้ล่วงพุทธบัญญัติ ต้อง อันติมวัตถุ และ ครุลพุกาบัติ เป็น อาณาวีติกกมันตราย จะได้ขวนขวายที่จะศึกษาให้ชำนาญในพระวินัย จะได้รู้ถี่ถ้วนต่อไป..

Scroll to Top