ธรรมสุตตะ

A-B-C D-E-F G-H-I J-K-L-M N-O-P Q-R-S T-U-V W-Y-Z
สลับเป็น ภาษาไทย - อังกฤษ

abandoning; abandonment ปหานะ, จาคะ (การ สละ; การละ)

abiding วิหาร (ธรรม)

abode ภพ; เสนาสนะ, อาลยะ, วิหาร

absolute sense ปรมัตถ์

absolute truth ปรมัตถสัจจะ

absorption ฌาน, อัปปนา

abstention เวรมณี (การเว้น)

abstinence วิรัติ (ความเว้น, งดเว้น; เจตนาที่งดเว้นจากความชั่ว)

access concentration อุปจารสมาธิ

accessory ปริวาร, บริวาร (สิ่งของ)

accompanied by สหรคต, สหคต

accomplishment, basis of อิทธิบาท

achievement สัมปทา

acquisition ลาภ

acquisitiveness โลภ

act กรรม

act, formal สังฆกรรม

action กรรม กัมมันตะ

adaptability กัมมัญญตา

adept อเสขะ

adherence to habits and practices สีลัพพต ปรามาส

adherent ศาสนิก

adjustment ทมะ

admonition โอวาท

adultery กาเมสุมิจฉาจาร

advantage อานิสงส์

adverting อาวัชชนะ

advice โอวาท

aeon กัป, กัลป์

affliction พยาธิ

age วัย

ageing; aging ชรา

aggregate ขันธ์

agility ลหุตา

agitation อุทธัจจะ

agreeable อิฏฐะ (น่าปรารถนา)

agreement สมมติ (การตกลงรวมกัน, มอบหมาย, แต่งตั้ง)

aim อัตถะ, อรรถ

allowable (adj) กัปปิยะ

alms; almsfood ภิกษา, ทาน, ทานวัตถุ, บิณฑบาต

alms-bowl บาตร

alms-gathering บิณฑบาต, การไปบิณฑบาต

alms resort โคจร (ที่เที่ยวบิณฑบาต, ที่หาอาหาร)

almsround การไปบิณฑบาต

alteration วิปริณาม

analysis วิภังค์, วินิพโภค

analytic insight ปฏิสัมภิทา

anger โกธะ

annihilationism อุจเฉทวาท, อุจเฉททิฐิ

anxiety อุทธัจจกุกกุจจะ

apperception ชวนะ

Arahat; Arahant พระอรหันต์

Arahatship อรหัตต์, อรหัตตผล

ardour ตปะ, ตบะ, อาตปะ, ความเพียรเผากิเลส

arising อุปปาทะ, อุบัติ

ariyan อริยะ

arrogance อติมานะ

ascetic ฤษี, ดาบส, นักพรต, นักบวช

ascetic practices ตบะ; ธุดงค์

aspect อาการ

assembly สภา, บริษัท (= ปริสา ที่ประชุมหรือ ชุมชน หมู่ชน ไม่ใช่บริษัท ในภาษาไทย)

associated with สัมปยุต

association สัมปโยคะ, เสวนา

assuming อุปาทาน

attachment อุปาทาน

attainment อภิสมัย (การบรรลุ), สมาบัติ

attainment concentration อัปปนาสมาธิ

attendance อุปัฏฐาน (การบํารุง, เฝ้า, พยาบาล)

attendant อุปัฏฐาก, อุปฐาก

attention มนสิการ

attentiveness ความมีสติ

audible object สัททารมณ์, สัททะ (เสียง)

austere practices ธุดงค์

austerities ตบะ, พรต

authority อาณา, อิสริยะ

avarice มัจฉริยะ

aversion ปฏิฆะ; อรติ

avoidance วิรัติ; สังวร

Awakened One, the พระพุทธเจ้า

Awakening อภิสัมโพธิ, การตรัสรู้

awareness สัมปชัญญะ

bad บาป

bad company ปาปสหายตา (ความมีเพื่อนชั่ว)

balanced life; balanced livelihood สมชีวิตา

banishment ปัพพาชนียกรรม

basis of mindfulness สติปัฏฐาน

basis for success อิทธิบาท

becoming ภพ, ภวะ

being สัตว์

belief in a soul or self สักกายทิฏฐิ

benefaction ทาน, อัตถจริยา

benefactor ทายก

benefit อานิสงส์, อัตถะ, อรรถ

benevolence อัตถจริยา

besotting drink มัชชะ

birth ชาติ

birth story ชาดก

blameless action อนวัชชกรรม

Blessed One, the ภควา (พระผู้มีพระภาค)
blessing พร, มงคล, อนุโมทนา, อานิสงส์

bliss สุข

Bodhisatta; Bodhisattva พระโพธิสัตว์

bodily (adj) กายิกะ (ทางกาย)

bodily action กายกรรม

bodily avenue กายทวาร

bodily formation; bodily functions กายสังขาร

bodily good conduct กายสุจริต

bodily happiness กายิกสุข

bodily misconduct กายทุจริต

bodily pain กายิกทุกข์

body กาย

bond โยคะ

boon พร

border district ปัจจันตชนบท

boundary สีมา

bourn คติ

Brahma-farer พรหมจารี

Brahma-faring พรหมจรรย์

Brahmin, brahman พราหมณ์

breathing in อัสสาสะ (การหายใจเข้า) (= in breathing)

breathing out ปัสสาสะ (การหายใจออก) (= out breathing)

Buddha, the พระพุทธเจ้า

Buddhism พระพุทธศาสนา

Buddhist พุทธศาสนิก

buoyancy ลหุตา (ความเบา)

burden ธุระ, ภาระ

calm สมถะ

Calmed One, the พระมุนี

canker อาสวะ

canon ปิฎก, คัมภีร์

carelessness ปมาทะ, ความประมาท

carnalities อามิส

caste วรรณะ

category ขันธ์

causal occasion ฐาน

cause เหตุ

Cause of Suffering ทุกขสมุทัย, สมุทัย

cemetery สุสาน

cessation นิโรธ

Cessation of Suffering ทุกขนิโรธ, นิโรธ

change วิปริณาม

change-of-lineage โคตรภู

chanting การสวดมนต์

chapter of monks คณะ (ในวินัย)

character จริต

characteristic ลักษณะ

charity ทาน, จาคะ

clairaudience ทิพยโสต

clairvoyance ทิพยจักษุ

clan โคตร, กุล, สายตระกูล

clansman กุลบุตร

classification สังคหะ (จัดประเภท)

clear comprehension สัมปชัญญะ

clinging อุปาทาน

cognizance จิต, จิตต์

cognizable object ธรรมารมณ์

cohesion, the element of อาโปธาตุ

Collection นิกาย (แห่งคัมภีร์)

comfort ผาสุก

commentary อรรถกถา

common characteristics สามัญลักษณะ

community สังฆะ, สงฆ์

companion สหาย

compassion กรุณา
compounded things สังขาร, สังขตธรรม

comprehension สัมปชัญญะ, ปริญญา

conceit มานะ

concentration สมาธิ

concentration development สมาธิภาวนา, สมถ- ภาวนา

concept บัญญัติ

conception ปฏิสนธิ

concord สามัคคี

condition ปัจจัย

conditioned genesis ปฏิจจสมุปบาท

conditioned things สังขาร, สังขตธรรม

conduct อาจาร, จริยา, จรณะ, สมาจาร

confession เทศนา (การแสดงอาบัติ)

confidence สัทธา, ศรัทธา, ปสาทะ

conformity อนุโลม

conquest ชัย, วิชัย

conquest by piety ธรรมวิชัย

conscience หิริ

conscientious (adj) ลัชชี, มีหิริโอตตัปปะ

consciousness วิญญาณ

consequence วิบาก

consideration มนสิการ

constituent องค์, โวการ

contact ผัสสะ

contemplation อนุปัสสนา, อนุสติ

contemplation of the body กายานุปัสสนา

contemplation of the feelings เวทนานุปัสสนา

contemplation of the mind จิตตานุปัสสนา

contemplation of the mind-objects ธัมมานุ- ปัสสนา

contempt มักขะ; อติมานะ

content; contentment สันโดษ, สันตุฏฐี

continuity สันตติ, สันตานะ

control of the senses อินทรียสังวร

controlling faculty อินทรีย์

conventional truth สมมติสัจจะ

conversion อาวัตต์, อาวัตตนา, การกลับใจเปลี่ยนศาสนา

co-religionist สหธรรมิก

corporeality รูป, รูปธรรม

corruption สังกิเลส, อุปกิเลส, อาสวะ

Council สังคายนา, สังคีติ

counterpart ปฏิภาค

couplet ทุกะ

course of action กรรมบถ

courteous speech; courtesy ปิยวาจา, เปยย- วัชชะ

covetousness อภิชฌา

craving ตัณหา

craving for annihilation วิภวตัณหา

craving for existence ภวตัณหา

craving for non-existence วิภวตัณหา

craving for sensual pleasures กามตัณหา

cremation ฌาปนกิจ

crematorium ฌาปนสถาน

cruelty วิหิงสา

curds ทธิ

ศัพท์ธรรม ภาษาอังกฤษ-ไทย