(ระหว่างจัดทำ ๑๐/๙/๒๕๖๔)
คำว่า วิสุทธิ์ หมายเอาพระนิพพานอันเป็นจุดหมายปลายทางของพระพุทธศาสนา พระนิพพานที่ได้ชื่อเช่นนั้น โดยความหมายว่า เป็นสภาพที่บริสุทธิ์หมดจดกิเลสมลทินโดยสิ้นเชิง คำว่า มัคค หมายความว่า หนทาง หรือ อุบายเป็นเครื่องส่งให้ถึง เมื่อรวมเข้าเป็นคำเดียวกันว่า วิสุทธิมัคค ก็ได้ความ หมายว่า ทางสู่พระนิพพาน หรือ อุบายเป็นเครื่องส่งให้ถึงพระนิพพาน
🙏 คัมภีร์วิสุทธิมรรค 🙏
🔅ปริจเฉทที่ ๑ สีลนิเทศ แสดงถึงการรักษาศีล
🅞 ปัญหาเรื่องศีล (๑, ๒)
🅞 อธิบายปาติโมกขสังวรศีล
🅞 อธิบายอินทรียสังวรศีล
🅞 อธิบายอาชีวปาริสุทธิศีล
🅞 อธิบายปัจจยสันนิสิตศีล
🅞 ธรรมเป็นเหตุให้ปาริสุทธิศีล ๕ สำเร็จ
🅞 การบริโภค ๔ อย่าง
🅞 อธิบายศีล ๕ อย่าง หมวดที่ ๑
🅞 อธิบายศีล ๕ หมวดที่ ๒
🅞 ความเศร้าหมองของศีล
🅞 ความผ่องแผ้วของศีล
🅞 โทษแห่งศีลวิบัติ
🅞 อานิสงส์ของศีลสมบัติ
🔅ปริจเฉทที่ ๒ ธุตังคนิเทศ แสดงถึงวิธีการบำเพ็ญธุดงควัตร
🔅ปริจเฉทที่ ๓ กัมมัฏฐานคหณนิเทศ แสดงถึงบุพกิจเบื้องต้นก่อนการเจริญสมถกรรมฐาน
🔅 ปริจเฉทที่ ๔ ปฐวีกสิณนิเทศ แสดงถึงวิธีการเจริญปฐวีกสิณ โดยละเอียด
🔅ปริจเฉทที่ ๕ เสสกสิณนิเทศ แสดงถึงวิธีการเจริญกสิณ ที่เหลืออีก ๙ ประการ
🔅ปริจเฉทที่ ๖ อสุภกัมมัฏฐานนิเทศ แสดงถึงวิธีการเจริญอสุภกรรมฐาน ๑๐ ประการ
-อุทธุมาตกอสุภ
-วินีลกอสุภ
-วิปุพพกอสุภ
-วิจฉททกอสุภ
-วิกขายิตกอสุภ
-วิกขิตตกอสุภ
-หตวิกขิตตกอสุภ
-โลหิตกอสุภ
-ปุฬวกอสุภ
-อัฏฐิกอสุภ
🔅ปริจเฉทที่ ๗-๘ อนุสสตินิเทศและอนุสสติกัมมัฏฐานนิเทศ แสดงถึงวิธีการเจริญอนุสสติกรรมฐาน ๑๐ ประการ-กำหนดนิมิตโดยอาการ ๑๑ อย่าง
-พุทธานุสสติ
-ธัมมานุสสติ
-สังฆานุสสติ
-สีลานุสสติ
-จาคานุสสติ
-เทวตานุสสติ
-มรณานุสสติ
-กายคตาสติ
-อานาปานสติ
-อุปสมานุสสติ
🔅ปริจเฉทที่ ๙ พรหมวิหารนิเทศ แสดงถึงวิธีการเจริญพรหมวิหารกรรมฐาน ๔ ประการ
🅞 พรหมวิหาร ๔
-เมตตาภาวนา
-กรุณาภาวนา
-มุทิตาภาวนา
-อุเบกขาภาวนา
🔅ปริจเฉทที่ ๑๐ อารุปปนิเทศ แสดงถึงวิธีการเจริญอรูปกรรมฐาน ๔ ประการ
-อากาสานัญจายตน
-วิญญาณัญจายตน
-อากิญจัญญายตน
-เนวสัญญานาสัญญายตน🔅ปริจเฉทที่ ๑๑ สมาธินิเทศ แสดงถึงวิธีการเจริญอาหาเรปฏิกูลสัญญา
-พิจารณาความปฏิกูลโดยอาการ ๑๐
🔅ปริจเฉทที่ ๑๒ อิทธิวิธนิเทศ แสดงถึงวิธีการแสดงฤทธิ์ต่างๆ ๑๐ ประการ อันเป็นผลมาจากการเจริญสมถกรรมฐาน
🅞 อภิญญากถา
🅞 การฝึกฝนจิตโดยอาการ ๑๔
🅞 ฤทธิ์ ๑๐
🅞 อธิฏฐานาอิทธิ
🅞 วิกุพพนาอิทธิ
🅞 มโนมยาอิทธิ
🅞 ญาณวิปผาราอิทธิ
🅞 สมาธิวิปผาราอิทธิ
🅞 อริยาอิทธิ
🅞 กัมมวิปากชาอิทธิ
🅞 ปุญญวโตอิทธิ
🅞 วิชชามยาอิทธิ
🅞 อิชฌนัฏเฐนอิทธิ
🅞 มูลของฤทธิ์ ๑๖
🅞 วิกุพพนาและมโนมยาฤทธิ์
🔅ปริจเฉทที่ ๑๓ อภิญญานิเทศ แสดงถึงอภิญญา ๖ ประการ อันเป็นผลจากการเจริญสมถกรรมฐาน
🅞 ทิพพโสตธาตุกถา
🅞 เจโตปริยญาณกถา
🅞 ปุพเพนิวาสานุสสติญาณกถา
🅞 เหตุอสงไขยสลาย
🅞 กัป ๔
🅞 อสงไขย ๔
🅞 จุตูปปาตญาณกถา
🅞 ความเบ็ดเตล็ดในอภิญญา
🔅ปริจเฉทที่ ๑๔ ขันธนิเทศ แสดงถึงขันธ์ ๕ อันเป็นภูมิของวิปัสสนากรรมฐาน
🅞 ปัญญากถา
🅞 ปัญญามีกี่อย่าง
🅞 ภูมิของปัญญา
🅞 รูปขันธ์
🅞 เวทนาขันธ์
🅞 สัญญาขันธ์
🅞 สังขารขันธ์
🅞 ขันธวิภาคอีกนัยหนึ่ง
🅞 นัยสำหรับวินิจฉัยขันธ์ ๖ ประการ
🔅ปริจเฉทที่ ๑๕ อายตนธาตุนิเทศ แสดงถึงอายตนะ ๑๒ และ ธาตุ ๑๘ อันเป็นภูมิของวิปัสสนากรรมฐาน
🅞 อายตนนิเทศ
🅞 ธาตุนิเทศ
🔅ปริจเฉทที่ ๑๖ อินทริยสัจจนิเทศ แสดงถึงอินทรีย์ ๒๒ และอริยสัจ ๔ อันเป็นภูมิของวิปัสสนากรรมฐาน
🅞 อินทรียนิเทศ
🅞 สัจจนิเทศ
🅞 ทุกขนิเทศ
🅞 ทุกขสมุทยนิเทศ
🅞 ทุกขนิโรธนิเทศ
🅞 ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทานิเทศ
🔅ปริจเฉทที่ ๑๗ ปัญญาภูมินิเทศ แสดงถึงปฏิจจสมุปบาท ๑๒ ประการ อันเป็นภูมิของวิปัสสนากรรมฐาน
🅞 ปฏิจจสมุปปาทกถา
🅞 ปัจจัย ๒๔
🅞 ปฏิจจสมุปบาท
🅞 สังขารเป็นปัจจัยแห่งวิญญาณ
🅞 วินิจฉัยโดยวิภาค
🅞 โดยปัจจยนัย
🅞 สฬายตนะเป็นปัจจัยแก่ผัสสะ
🅞 ตัณหาเป็นปัจจัยแก่อุปาทาน
🅞 อุปาทานเป็นปัจจัยแก่ภพ
🅞 ภพเป็นปัจจัยแก่ชาติ
🅞 ภวจักร - ล้อแห่งภพ
🅞 ความรู้เบ็ดเตล็ดในภวจักร
🔅ปริจเฉทที่ ๑๘ ทิฏฐิวิสุทธินิเทศ แสดงถึงวิธีการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน จนเห็นรูปนามตามความเป็นจริง
🅞 นามรูปปริคคหญาณ
🅞 นามรูปววัฏฐาน หรือ สังขารปริจเฉท
🅞 กำหนดนามและรูปทางธาตุ ๔
🅞 กำหนดนามและรูปทางธาตุ ๑๘
🅞 กำหนดนามและรูปทางอายตนะ ๑๒
🅞 กำหนดนามและรูปทางขันธ์ ๕
🅞 กำหนดนามและรูปโดยสังเขป
🅞 อุปมานามและรูป
🔅ปริจเฉทที่ ๑๙ กังขาวิตรณวิสุทธินิเทศ แสดงถึงวิธีการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน จนสิ้นความสงสัยในสภาวธรรม เพราะเห็นรูปนามพร้อมเหตุปัจจัย
🅞 ปัจจยปริคคหญาณ
🅞 กำหนดรู้เหตุและปัจจัยของนามและรูป
🅞 ว่าด้วยกรรม ๑๒ ชนิด
🅞 ปัจจยปริคคหญาณในชื่ออื่น
🔅ปริจเฉทที่ ๒๐ มัคคามัคคญาณทัสสนวิสุทธินิเทศ แสดงถึงวิธีการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน จนข้ามพ้นวิปัสสนูปกิเลส
🅞 กลาปสัมมสนญาณ
🅞 กำหนดรู้ขันธ์ ๕ โดยอาการ ๔๐
🅞 ทำอินทรีย์ให้แก่กล้าด้วยอาการ ๙
🅞 วิธีกำหนดรู้ความเกิดของรูป
🅞 วิธีกำหนดรู้ความเกิดของอรูป
🅞 ยกขึ้นสู่พระไตรลักษณ์ทางรูปสัตตกะ
🅞 ยกขึ้นสู่พระไตรลักษณ์ทางอรูปสัตตกะ
🅞 มหาวิปัสสนา ๑๘
🅞 ตรุณอุทยพยญาณกถา
🅞 วิปัสสนูปกิเลส ๑๐
🅞 กำหนดมรรคและมิใช่มรรค
🔅ปริจเฉทที่ ๒๑ ปฏิปทาญาณทัสสนวิสุทธินิเทศ แสดงถึงวิธีการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน จนดำเนินไปตามวิถีของวิปัสสนาญาณ ๙
🅞 พลวอุทยพยญาณ หรืออุทยพยญาณอย่างแก่
🅞 ภังคานุปัสสนาญาณ
🅞 ภยตุปัฏฐานญาณ
🅞 อาที่นวานุปัสสนาญาณ
🅞 นิพพิทานุปัสสนาญาณ
🅞 มุญจิตุกัมยตาญาณ
🅞 ปฏิสังขานุปัสสนาญาณ
🅞 สังขารุเปกขาญาณ
🅞 วิโมกขกถา
🅞 วุฏฐานคามินีวิปัสสนา
🅞 อนุโลมญาณ
🔅ปริจเฉทที่ ๒๒ ญาณทัสสนวิสุทธินิเทศ แสดงถึงวิธีการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน จนได้บรรลุอริยมรรค เป็นพระอริยบุคคล
🅞 โคตรภูญาณ
🅞 มัคคญาณ ญาณในอริยมรรค
🅞 ผลญาณ ญาณในอริยผล
🅞 ปัจจเวกขณญาณ
🅞 สกทาคามิมรรคญาณ
🅞 อนาคามิมรรคญาณ
🅞 อรหัตตมรรคญาณ
🅞 ความที่มรรคมีโพธิปักขิยธรรม ๓๗ บริบูรณ์
🅞 วุฏฐานะ ความออกไป
🅞 พลสมาโยคะ ความประกอบเสมอกันแห่งพละ
🅞 การละธรรมทั้งหลายด้วยมรรคญาณ
🅞 กิจในอริยสัจจ์ ๔
🅞 ปหาน ๓ อย่าง
🔅ปริจเฉทที่ ๒๓ ปัญญาภาวนานิสังสนิเทศ แสดงถึงอานิสงส์ของการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน
🅞 ทำลายกิเลสต่างๆ
🅞 เสวยรสของพระอริยผล
🅞 สามารถเข้านิโรธสมาบัติได้
🅞 บุพพกิจ ๔ ในการเข้านิโรธสมาบัติ
🅞 สำเร็จความเป็นอาหุในยบุคคลเป็นต้น
🙏🙇🙇🙇🙇🙇🙏