เมื่อพระพุทธองค์ทรงสดับแล้วก็ตรัสสรรเสริญพระเถระว่า “ภิกษุทั้งหลาย พระมหากัจจายนะ เป็นผู้มีปัญญา เนื้อความนั้นถ้าพวกเธอถามตถาคต แม้ตถาคตก็จะอธิบายอย่างนั้น เช่นกัน ขอพวกเธอจงจำเนื้อความนั้นไว้เถิด” เมื่อครั้งพระพุทธองค์ ประทับอยู่ ณ พระเชตะวันมหาวิหาร ทรงตั้งพระมหากัจจายนะไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะ เลิศกว่าภิกษุทั้งหลายในฝ่าย ผู้อธิบายเนื้อความย่อให้พิสดาร
คัมภีร์นี้แต่งโดย พระมหากัจจายนะ ชื่อว่า เนตติปกรณ์ คำว่า "เนตติ" เพราะสามารถนำเวไนยสัตว์ทั้งหลายไปสู่มรรคผลนิพพาน หรือเป็นเครื่องแนะนำ หรือเป็นที่แนะนำเวไนยสัตว์ทั้งหลายไปสู่มรรคผลนิพพาน ดังมีวิเคราะห์ว่า "นยตีติ เนตติ เนตฺติ" แปลว่า "คัมภีร์ใดย่อมนำเวไนยสัตว์ทั้งหลายไปสู่มรรคผลนิพพาน เพราะเหตุนั้น คัมภีร์นั้น ชื่อว่า เนตติ" หรือ "นยนฺติ เอตายาติ เนตฺติ" แปลว่า "บุคคลผู้แสดงธรรมทั้งหลายย่อมแนะนำเวไนยบุคคลด้วยคัมภีร์นี้ เพราะเหตุนั้น คัมภีร์นั้น ชื่อว่า เนตติ" หรือ "นียนฺติ เอตฺถาติ เนตฺติ" แปลว่า "เวไนยบุคคลทั้งหลายอันบุคคลผู้แสดงธรรมย่อมแนะนำคัมภีร์นี้ เพราะเหตุนั้น คัมภีร์นั้น ชื่อว่า เนตติ"
🌀 คัมภีร์เนติปกรณ์
เรียบเรียงตามเทศนาธรรมของ พระอาจารย์ สมบัติ นันทิโก
คำนอบน้อมพระพุทธเจ้า
๑. สังคหวาระ คือการสรุปใจความของคัมภีร์ (คำนำ)
๒. อุทเทสวาระ คือหัวข้อของเนื้อหาโดยสรุป (สารบัญ)
๓. นิทเทสวาระ คือการขยายพุทธพจน์ แต่ขยายแบบย่อ
๔. ปฏินิทเทสวาระ คือการขยายพุทธพจน์ แต่ขยายแบบพิสดาร