J
jewel รัตนะ (ใน “รัตนตรัย”)
joy โสมนัส, (เจตสิก) สุข, ปิติ, มุทิตา
K
Kamma; Karma กรรม
karmically acquired (adj) อุปาทินนะ, กรรมชะ
killing ปาณาติบาต
kindly speech ปิยวาจา
kinsman ญาติ
knowable things เญยยธัมม์, ไญยธรรม
knowing and seeing ญาณทัสสนะ
knowledge ญาณ, วิชชา
L
laity, the พวกคฤหัสถ์, พวกชาวบ้าน
lamentation ปริเทวะ
latent bias อนุสัย
latent tendency อนุสัย
Law, the พระธรรม
lay devotee อุบาสก อุบาสิกา
lay disciple อุบาสก, คฤหัสถสาวก
lay follower อุบาสก, พุทธศาสนิกฝ่ายคฤหัสถ์
laying down การบัญญัต(สิกขาบท)
laziness โกสัชชะ, อาลัสยะ
learner เสขะ
learning สุตะ, สิกขา
legal question อธิกรณ์
Lesser Vehicle หีนยาน
lethargy ถีนะ
lethargy and drowsiness ถีนมิทธะ
letter อักขระ, พยัญชนะ
liberality ทาน, จาคะ
liberation วิโมกข์, วิมุตติ
life-faculty ชีวิตินทรีย์
life-principle ชีวะ, ชีวิตินทรีย์
life-span อายุ, ชีวกาล, ชนมกาล, อายุกัป
lightness ลหุตา
liquor สุรา
livelihood อาชีวะ
living in befitting places ปฏิรูปเทสวาส
living within one’s means สมชีวิตา
loathsome (adj) ปฏิกูล
loathsomeness lodgings เสนาสนะ
longings อิจฉา (ความอยาก)
love เปมะ, เปรม
loving-kindness เมตตา
lunar (adj) ทางจันทรคติ
lunar calendar ปฏิทินจันทรคติ
lust ราคะ
lusting wish ฉันทราคะ
M
magical power อิทธิปาฏิหาริย์
Mahayana มหายาน (นิกายพระพุทธศาสนาฝ่ายเหนือ)
malice อาฆาต
maintaining; maintenance อนุรักขนา
malicious speech ปิสุณาวาจา, เปสุญวาท
malleability มุทุตา
management วิธาน, สังวิธาน (การจัดการ)
manifestation ปัจจุปัฏฐาน
manner ปริยาย, อาการ
marvel ปาฏิหาริย์
masculinity ปุริสภาวะ, ปุริสินทรีย์
mass สมูหะ, ฆนะ
Master, the พระศาสดา, พระบรมศาสดา
mastery วสี
material gifts อามิสทาน
material happiness สามิสสุข
material qualities รูปธรรม, รูป
material things อามิส
material worship อามิสบูชา
matricide มาตุฆาต
matrix มาติกา
matted-hair ascetic ชฎิล
matter รูป
maturity ปริปากะ
meal ภัต, โภชนะ
mealtime ภัตตกาล
meaning อรรถ
meanness มัจฉริยะ
means อุปายะ, อุบาย, วิธี, ปโยคะ
medicine เภสัช
meditation ฌาน, ภาวนา
meditator ฌายี, ผู้บําเพ็ญฌาน, นักฌาน, ผู้เจริญ ภาวนา
meekness โสวจัสสตา
mental (adj) เจตสิกะ (ทางใจ)
mental action มโนกรรม
mental activities เจตสิก
mental (adj)uncts เจตสิก
mental avenue มโนทวาร
mental body นามกาย
mental coefficients เจตสิก
mental concomitants เจตสิก
mental factors เจตสิก
mental formations; mental functions มโน- สังขาร, จิตตสังขาร
mental formations สังขาร (ในขันธ์ ๕)
mental good conduct มโนสุจริต
mental happiness เจตสิกสุข
mental image นิมิต, นิมิตต์
mentality นาม, นามธรรม, เจตสิก
mental misconduct มโนทุจริต
mental object ธรรมารมณ์
mental pain เจตสิกทุกข์
mental qualities เจตสิก
mercy ทยา, อนุทัย (ความปรานีเอ็นดู)
merit บุญ
meritorious action บุญกรรม
message พระธรรม, คําสอน
Middle Path, the มัชฌิมาปฏิปทา
Middle Way, the มัชฌิมาปฏิปทา
mind จิต, มโน, นาม
mind culture ภาวนา
mindfulness สติ
mindfulness on breathing อานาปานสติ
miracle ปาฏิหาริย์
misapprehension of virtue and duty สีลัพพต ปรามาส
misconduct ทุจริต, มิจฉาจาร
miserliness มัจฉริยะ
misery ทุกข์
miserable มีทุกข์, เป็นทุกข์
mode อาการ
moderation มัตตัญูตา
moment ขณะ
momentary concentration ขณิกสมาธิ
momentary joy ขณิกาปิติ
monastery วัด, อาราม, วิหาร
monastic life พรหมจรรย์, ชีวิตสมณะ
monk ภิกขุ, ภิกษุ, สมณะ
monument ถูปะ, สถูป, เจติยะ, เจดีย์
moral achievement สีลสมบัติ, สีลสัมปทา
moral dread โอตตัปปะ
moral failure สีลวิบัติ
moral habit ศีล
morality ศีล
moral shame หิริ
mortal มัจจะ (ผู้ต้องตาย = สัตว์)
motion ญัตติ, ญัติ; วาโยธาตุ
mundane (adj) โลกิยะ, โลกีย์
my-making มมังการ